SCM Là Gì? 5 Yếu Tố Tạo Nên Một Chuỗi Cung Ứng Thành Công

Doanh nghiệp của bạn đang đau đầu vì chi phí vận hành leo thang, hàng tồn kho quá nhiều hoặc khách hàng liên tục phàn nàn về việc giao hàng chậm trễ? Đây là dấu hiệu của một chuỗi cung ứng (SCM) chưa được tối ưu, và bài viết này sẽ giải thích rõ scm là gì, đồng thời chỉ ra 5 yếu tố cốt lõi giúp bạn biến thách thức vận hành thành lợi thế cạnh tranh.

SCM là gì? Đừng nhầm lẫn với Logistics!

Hiểu đúng bản chất của SCM và phân biệt rạch ròi với Logistics là bước đầu tiên để doanh nghiệp có thể xây dựng một chiến lược vận hành hiệu quả, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.

Định nghĩa dễ hiểu về Quản trị chuỗi cung ứng (SCM)

SCM là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Supply Chain Management”, có nghĩa là Quản trị chuỗi cung ứng. Đây là quá trình quản lý toàn diện dòng chảy của sản phẩm, dịch vụ, thông tin và tài chính từ điểm khởi đầu (nhà cung cấp nguyên vật liệu) qua các giai đoạn sản xuất, lưu kho cho đến khi tới tay người tiêu dùng cuối cùng. Mục tiêu của SCM là tối ưu hóa toàn bộ quy trình để giảm chi phí, tăng tốc độ và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

Về cơ bản, SCM không phải là một hoạt động đơn lẻ mà là một hệ thống kết nối chặt chẽ nhiều bộ phận và đối tác: từ nhà cung cấp, nhà sản xuất, đơn vị vận chuyển, đến nhà bán lẻ và khách hàng. Để có cái nhìn tổng quan hơn, bạn có thể tìm hiểu sâu hơn về khái niệm chuỗi cung ứng và các thành phần liên quan.

Bảng so sánh nhanh SCM và Logistics: Đâu là điểm khác biệt cốt lõi?

Nhiều người thường nhầm lẫn hoặc cho rằng SCM và Logistics là một, tuy nhiên, Logistics thực chất chỉ là một bộ phận, một mắt xích quan trọng bên trong chuỗi cung ứng SCM. Để giúp bạn dễ hình dung, Tuyền Logistics đã tổng hợp các điểm khác biệt cốt lõi trong bảng dưới đây. Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn, bạn có thể đọc bài viết chi tiết về logistics là gì của chúng tôi.

Tiêu chí	Quản trị Logistics	Quản trị chuỗi cung ứng (SCM)
Phạm vi	Tập trung vào các hoạt động trong một tổ chức nhất định, chủ yếu là vận chuyển, lưu kho, quản lý đơn hàng.	Rộng hơn, bao quát toàn bộ mạng lưới các công ty, đối tác cùng làm việc để đưa sản phẩm ra thị trường.
Mục tiêu	Tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa để giảm chi phí, đảm bảo giao hàng đúng thời gian và địa điểm.	Tối ưu hóa hiệu quả và lợi nhuận cho toàn bộ chuỗi, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững cho tất cả các bên.
Công việc	Quản lý vận tải, kho bãi, tồn kho, xử lý đơn hàng, giao nhận.	Bao gồm cả Logistics, tìm nguồn cung ứng, sản xuất, hoạch định chiến lược, phát triển sản phẩm, dịch vụ khách hàng.

Vai trò của SCM: Tại sao một chuỗi cung ứng vững chắc là xương sống của doanh nghiệp?

Một hệ thống SCM hiệu quả không chỉ là một bộ phận vận hành mà còn là nền tảng chiến lược, quyết định đến sự sống còn và phát triển của doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh.

Tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu suất hoạt động

Đây là lợi ích rõ ràng nhất mà SCM mang lại. Bằng cách quản lý hiệu quả toàn bộ chuỗi, doanh nghiệp có thể giảm đáng kể các chi phí không cần thiết.

Giảm chi phí tồn kho: Quản lý tồn kho hiệu quả giúp tránh tình trạng lưu trữ hàng hóa quá mức, giảm chi phí kho bãi, bảo quản và rủi ro hàng hóa hư hỏng, lỗi thời.
Giảm chi phí vận hành: SCM giúp tìm kiếm nhà cung cấp tốt nhất, tối ưu hóa quy trình sản xuất và lựa chọn phương thức vận chuyển hiệu quả, từ đó giảm giá thành sản phẩm.
Nâng cao hiệu suất: Các quy trình được chuẩn hóa và kết nối liền mạch giúp giảm thiểu sai sót, rút ngắn thời gian sản xuất và giao hàng, nâng cao hiệu suất tổng thể.

Nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng

Khách hàng ngày nay đòi hỏi ngày càng cao về tốc độ và chất lượng dịch vụ. Một SCM hiệu quả đảm bảo sản phẩm đến tay khách hàng đúng thời gian, đúng chất lượng và số lượng, từ đó xây dựng lòng trung thành và uy tín thương hiệu.

Tăng lợi thế cạnh tranh và khả năng thích ứng với thị trường

Thị trường luôn biến động, từ nhu cầu của khách hàng đến sự ổn định của nguồn cung. Một chuỗi cung ứng linh hoạt giúp doanh nghiệp phản ứng nhanh chóng với những thay đổi, giảm thiểu rủi ro gián đoạn và nắm bắt cơ hội mới, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Việc ứng dụng công nghệ để dự báo nhu cầu thị trường chính xác là một phần không thể thiếu trong chiến lược này.

“Bóc tách” 5 yếu tố vàng tạo nên một chuỗi cung ứng thành công

Để xây dựng một supply chain (chuỗi cung ứng) thành công, doanh nghiệp cần tập trung vào 5 yếu tố cốt lõi, thường được biết đến qua mô hình SCOR (Supply Chain Operations Reference). Mô hình này cung cấp một khuôn khổ chuẩn hóa để phân tích và cải thiện hoạt động của chuỗi cung ứng.

Yếu tố 1: Lập kế hoạch (Plan) – Nền tảng của mọi quyết định

Đây là giai đoạn chiến lược, nơi doanh nghiệp xác định nhu cầu thị trường và lập kế hoạch sản xuất, mua sắm nguyên vật liệu để đáp ứng nhu cầu đó.

Hoạt động chính: Dự báo nhu cầu, quản lý giá cả, lập kế hoạch tồn kho, và phân bổ nguồn lực.
Mục tiêu: Cân bằng giữa cung và cầu, đảm bảo hoạt động hiệu quả và tối ưu hóa lợi nhuận.

Yếu tố 2: Tìm nguồn cung ứng (Source) – Lựa chọn đối tác tin cậy

Sau khi có kế hoạch, doanh nghiệp cần tìm kiếm và lựa chọn các nhà cung cấp nguyên vật liệu, dịch vụ.

Hoạt động chính: Lựa chọn nhà cung cấp, đàm phán hợp đồng, quản lý nhà cung cấp, và lên lịch giao nhận nguyên vật liệu.
Mục tiêu: Đảm bảo nguồn cung ổn định, chất lượng với chi phí hợp lý, xây dựng mối quan hệ bền vững với đối tác.

Yếu tố 3: Sản xuất (Make) – Tối ưu hóa năng suất và chất lượng

Đây là quá trình biến nguyên vật liệu thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Hoạt động chính: Lên lịch sản xuất, quản lý quy trình sản xuất, kiểm tra chất lượng sản phẩm, đóng gói.
Mục tiêu: Sản xuất đúng số lượng, đúng chất lượng, đúng thời gian và tối ưu hóa chi phí sản xuất. Việc quản lý kho hàng trong giai đoạn này cũng rất quan trọng, và các doanh nghiệp lớn thường tìm hiểu wms là gì để áp dụng hệ thống quản lý kho chuyên nghiệp.

Yếu tố 4: Giao hàng (Deliver) – Logistics và phân phối hiệu quả

Yếu tố này bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến Logistics để đưa sản phẩm đến tay khách hàng cuối cùng.

Hoạt động chính: Quản lý đơn hàng (nhiều công ty sử dụng hệ thống oms để tự động hóa), lập kế hoạch vận chuyển, quản lý kho thành phẩm, và giao hàng.
Mục tiêu: Giao hàng nhanh chóng, chính xác, an toàn với chi phí tối ưu. Tại AT Asia co. ltd, chúng tôi nhận thấy nhiều doanh nghiệp lựa chọn sử dụng dịch vụ của một bên thứ ba, hay còn gọi là 3pl, để chuyên nghiệp hóa khâu này.

Yếu tố 5: Quản lý đổi trả (Return) – Xây dựng lòng tin từ khách hàng

Đây là quy trình xử lý hàng hóa bị trả lại từ khách hàng do lỗi, hư hỏng hoặc không hài lòng. Một quy trình đổi trả hiệu quả không chỉ giúp giải quyết vấn đề mà còn củng cố niềm tin của khách hàng.

Hoạt động chính: Tiếp nhận hàng trả lại, kiểm tra tình trạng, xử lý (sửa chữa, thay thế, hoàn tiền), và quản lý hàng tồn kho trả về.
Mục tiêu: Xây dựng quy trình đổi trả linh hoạt, minh bạch và thuận tiện cho khách hàng. Để hiểu rõ hơn, bạn có thể tham khảo bài viết chuyên sâu về reverse logistics là gì.

Case study thành công: Amazon và Zara đã làm chủ chuỗi cung ứng của họ như thế nào?

Lý thuyết sẽ dễ hiểu hơn khi đi kèm với những ví dụ thực tế. Amazon và Zara là hai gã khổng lồ trong ngành bán lẻ và thời trang, và thành công của họ có phần đóng góp rất lớn từ một chuỗi cung ứng vượt trội.

Amazon: bậc thầy về tự động hóa và giao hàng chặng cuối

Chuỗi cung ứng của Amazon là một hình mẫu về sự hiệu quả nhờ vào việc ứng dụng công nghệ và tập trung vào khách hàng.

Tự động hóa kho hàng: Amazon sử dụng hàng ngàn robot trong các trung tâm hoàn thiện đơn hàng để tự động hóa việc lấy, đóng gói và sắp xếp hàng hóa, giúp xử lý đơn hàng với tốc độ chóng mặt.
Mạng lưới phân phối rộng khắp: Với hơn 175 trung tâm hoàn thiện đơn hàng trên toàn thế giới, Amazon có thể lưu trữ sản phẩm gần khách hàng hơn, rút ngắn đáng kể thời gian giao hàng.
Đầu tư vào giao hàng chặng cuối (Last-mile delivery): Amazon không ngừng đầu tư vào đội xe giao hàng riêng, máy bay không người lái (drone) và các giải pháp công nghệ để kiểm soát và tối ưu hóa khâu giao hàng cuối cùng đến tay khách hàng.

Zara: mô hình “thời trang nhanh” với chuỗi cung ứng siêu linh hoạt

Thành công của Zara đến từ khả năng nắm bắt xu hướng và đưa sản phẩm mới ra thị trường chỉ trong vài tuần, một tốc độ mà các đối thủ phải mất hàng tháng.

Sản xuất tập trung: Phần lớn sản phẩm của Zara được sản xuất tại các nhà máy gần trụ sở chính ở Tây Ban Nha, giúp họ kiểm soát chặt chẽ chất lượng và tốc độ sản xuất.
Sản xuất số lượng ít: Zara chủ động sản xuất mỗi mẫu với số lượng hạn chế. Chiến lược này tạo ra sự khan hiếm, thúc đẩy khách hàng mua ngay và giảm thiểu rủi ro tồn kho.
Phân phối nhanh chóng: Hàng hóa được vận chuyển đến các cửa hàng trên toàn thế giới hai lần mỗi tuần, đảm bảo các cửa hàng luôn có sản phẩm mới và bắt kịp xu hướng.

Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) không chỉ là về vận chuyển hay lưu kho, mà là một chiến lược toàn diện kết nối mọi mắt xích từ nhà cung cấp đến khách hàng cuối cùng. Bằng cách tập trung vào 5 yếu tố cốt lõi: lập kế hoạch, tìm nguồn cung, sản xuất, giao hàng và quản lý đổi trả, doanh nghiệp có thể cắt giảm chi phí, tăng hiệu suất và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Một SCM hiệu quả chính là chìa khóa để tồn tại và phát triển trong thị trường đầy biến động.

Chuỗi cung ứng của bạn đã thực sự tối ưu chưa? Nếu bạn đang cần một đối tác tin cậy để xử lý các nghiệp vụ Vận Tải Đường Biển, Đường Hàng Không, Dịch Vụ Hải Quan hay Xuất Nhập Khẩu hàng hóa, hãy liên hệ ngay với Tuyền Logistics. Với kinh nghiệm và sự chuyên nghiệp, chúng tôi tại AT Asia co. ltd sẽ giúp bạn gỡ rối những thách thức trong chuỗi cung ứng để bạn tập trung vào việc phát triển kinh doanh.

Liên hệ:
Tuyền Logistics
Sđt: 08.65.79.09.02
Email: Sales5.hcm@atasia.vn

Lưu ý: Các thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.