EBS Là Phí Gì? Nguyên Nhân, Phân Biệt BAF & Cách Tính Mới Nhất

Phụ phí EBS (Emergency Bunker Surcharge) là khoản phí xăng dầu khẩn cấp mà các hãng tàu thu để bù đắp cho sự biến động đột ngột của giá nhiên liệu. Hiểu rõ EBS là phí gì, tại sao lại phát sinh và cách phân biệt với các loại phụ phí khác như BAF sẽ giúp doanh nghiệp chủ động tính toán chi phí vận chuyển đường biển chính xác, tránh phát sinh những khoản tiền không đáng có và lựa chọn được đối tác logistics minh bạch, đáng tin cậy.

EBS là phí gì? Giải thích đơn giản nhất cho chủ hàng

Khi làm hàng xuất nhập khẩu, chắc hẳn bạn đã từng thấy mục “phí EBS” trong báo giá của các hãng tàu hoặc công ty forwarder. Vậy thực chất phụ phí EBS là gì và tại sao chúng ta lại phải trả khoản phí này?

Định nghĩa phụ phí EBS (Emergency Bunker Surcharge)

Phụ phí EBS (Emergency Bunker Surcharge) là phụ phí xăng dầu khẩn cấp cho các tuyến hàng đi châu Á. Đây là một khoản phí vận tải biển mà các hãng tàu sẽ thu từ chủ hàng (shipper hoặc consignee) để bù đắp cho các chi phí phát sinh do giá nhiên liệu trên thế giới tăng đột ngột, khó lường trước.

Điều quan trọng cần lưu ý là phí EBS không phải là một loại phí địa phương (Local Charges) và không được bao gồm sẵn trong cước biển. Nó chỉ được áp dụng trong những trường hợp “khẩn cấp” khi giá nhiên liệu biến động mạnh.

Tại sao lại phát sinh phụ phí này trong vận tải biển?

Phụ phí EBS ra đời từ sau “cú sốc giá dầu lửa” vào những năm 1970, khi giá nhiên liệu tăng vọt một cách đột biến. Sự kiện này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chi phí hoạt động của các hãng tàu. Để vận hành những con tàu container khổng lồ, cần một lượng nhiên liệu cực lớn. Khi giá nhiên liệu tăng cao bất ngờ, các hãng tàu không thể điều chỉnh giá cước ngay lập tức để bù lỗ. Do đó, phí EBS được tạo ra như một cơ chế linh hoạt giúp họ bù đắp chi phí nhiên liệu phát sinh ngoài dự kiến, đảm bảo hoạt động vận tải không bị gián đoạn.

Ai là người chịu trách nhiệm thanh toán phí EBS?

Đây là câu hỏi gây khá nhiều tranh cãi trong thực tế. Về lý thuyết, việc ai là người trả phí EBS sẽ phụ thuộc vào các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng mua bán (Incoterms) và hợp đồng vận tải.

Người gửi hàng (Shipper) hoặc Người nhận hàng (Consignee) đều có thể là người thanh toán.
Thông thường, phí này sẽ được thu tại quốc gia có mức thu nhập cao hơn hoặc theo thỏa thuận giữa hai bên.

Để tránh các tranh chấp không đáng có, tại Tuyền Logistics, chúng tôi luôn tư vấn khách hàng làm rõ trách nhiệm thanh toán khoản phí này ngay từ khi đàm phán hợp đồng.

Nguyên nhân chính dẫn đến việc áp dụng phí EBS

Việc hiểu rõ các nguyên nhân sâu xa đằng sau phí EBS sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn về chi phí logistics và dự trù ngân sách hiệu quả.

Sự biến động đột ngột và khó lường của giá nhiên liệu thế giới

Đây là nguyên nhân cốt lõi. Giá dầu thô (như Brent, WTI) trên thị trường thế giới chịu ảnh hưởng bởi vô số yếu tố và có thể thay đổi hàng ngày, hàng giờ. Khi giá dầu tăng đột ngột, chi phí nhiên liệu (bunker) cho mỗi chuyến tàu cũng tăng theo, buộc các hãng tàu phải áp dụng EBS để cân bằng tài chính.

Các sự kiện chính trị, xã hội ảnh hưởng đến nguồn cung dầu mỏ

Các cuộc xung đột địa chính trị, bất ổn tại các quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn, các lệnh cấm vận hay thậm chí là thiên tai đều có thể làm gián đoạn nguồn cung dầu mỏ. Khi nguồn cung bị thắt chặt, giá nhiên liệu sẽ leo thang nhanh chóng, dẫn đến việc áp dụng phí EBS trên diện rộng.

Tại sao hãng tàu không tính luôn vào giá cước vận tải?

Nhiều chủ hàng thắc mắc tại sao không gộp luôn phí EBS vào cước biển cho đơn giản. Lý do là vì:

Tính ổn định của giá cước: Giá cước biển thường được xây dựng cho một khoảng thời gian nhất định (ví dụ: một quý, một năm) để đảm bảo tính ổn định cho các hợp đồng dài hạn.
Tính linh hoạt của phụ phí: Giá nhiên liệu lại biến động liên tục. Việc tách EBS thành một phụ phí riêng cho phép hãng tàu điều chỉnh linh hoạt theo tình hình thực tế mà không cần phải thay đổi toàn bộ biểu giá cước. Điều này giúp giá cước cơ bản minh bạch hơn.

Phân biệt phí EBS và BAF: Bảng so sánh dễ hiểu để không bị nhầm lẫn

Trong các loại phí và phụ phí vận tải biển, EBS và BAF là hai khoản phí dễ bị nhầm lẫn nhất vì chúng đều liên quan đến nhiên liệu. Việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp bạn kiểm tra báo giá chính xác hơn.

Giống nhau: Cùng là phụ phí liên quan đến nhiên liệu

Cả EBS và BAF (Bunker Adjustment Factor) đều là các khoản phụ phí mà hãng tàu thu để bù đắp cho sự biến động của giá nhiên liệu. Chúng đều không phải là phí cố định và có thể thay đổi theo thị trường.

Khác nhau: Bảng so sánh chi tiết

Để dễ dàng phân biệt, chúng tôi đã tổng hợp các điểm khác biệt chính trong bảng dưới đây:

Tiêu chí	Phụ phí EBS (Emergency Bunker Surcharge)	Phụ phí BAF (Bunker Adjustment Factor)
Bản chất	Là phụ phí khẩn cấp, chỉ áp dụng khi có biến động giá nhiên liệu đột ngột, bất thường.	Là phụ phí điều chỉnh, áp dụng thường xuyên để cân đối giá cước theo biến động có tính chu kỳ của giá nhiên liệu.
Phạm vi áp dụng	Chủ yếu áp dụng cho các tuyến vận tải châu Á.	Chủ yếu áp dụng cho các tuyến vận tải châu Âu và các tuyến khác.
Tính dự báo	Khó dự báo, mang tính tình thế và phản ứng nhanh với thị trường.	Dễ dự báo hơn, thường được hãng tàu thông báo theo quý hoặc theo một lịch trình nhất định.
Tên gọi khác	Không có	Còn được gọi là FAF (Fuel Adjustment Factor).

Để hiểu sâu hơn về loại phụ phí này, bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết về baf là phí gì của chúng tôi.

Tình huống thực tế: Khi nào áp dụng EBS, khi nào áp dụng BAF?

Tình huống áp dụng EBS: Giả sử có một cuộc khủng hoảng chính trị đột ngột xảy ra ở Trung Đông khiến giá dầu tăng 30% chỉ trong một tuần. Các hãng tàu chạy tuyến châu Á sẽ ngay lập tức phát hành thông báo áp dụng phí EBS cho các chuyến hàng sắp tới để bù đắp chi phí gia tăng đột biến này.
Tình huống áp dụng BAF: Hãng tàu nhận thấy giá nhiên liệu trung bình trong quý 1 đã tăng nhẹ so với quý trước. Họ sẽ điều chỉnh và công bố mức phí BAF mới cho quý 2 áp dụng cho các tuyến châu Âu. Đây là một sự điều chỉnh định kỳ, có kế hoạch.

Cách tính phí EBS và cập nhật mới nhất từ các hãng tàu

Nắm được cách tính và cách cập nhật thông tin về phí EBS là kỹ năng quan trọng giúp doanh nghiệp chủ động trong việc quản lý chi phí logistics.

Phí EBS được tính dựa trên cơ sở nào? (Cont, TEU, CBM)

Phụ phí EBS không có một công thức cố định mà phụ thuộc vào chính sách của từng hãng tàu tại từng thời điểm. Tuy nhiên, thông thường phí này sẽ được tính theo một trong các đơn vị sau:

Tính trên mỗi container: Ví dụ: 50 USD/20’DC, 100 USD/40’HC. Đây là cách tính phổ biến nhất cho hàng nguyên container (FCL).
Tính trên mỗi TEU (Twenty-foot Equivalent Unit): Ví dụ: 50 USD/TEU. Một container 40′ sẽ được tính là 2 TEU.
Tính trên khối lượng (CBM) hoặc trọng lượng (KGS): Ví dụ: 5 USD/CBM. Cách này thường áp dụng cho hàng lẻ (LCL).

Mức phí cụ thể sẽ thay đổi tùy thuộc vào tuyến đường, loại container và biến động giá nhiên liệu tại thời điểm đó.

Hướng dẫn cách cập nhật thông báo phụ phí EBS mới nhất

Giá nhiên liệu thay đổi liên tục, do đó phí EBS cũng có thể được điều chỉnh bất cứ lúc nào. Để cập nhật thông tin kịp thời, bạn có thể:

Theo dõi trang web chính thức của các hãng tàu: Các hãng tàu lớn như Maersk, CMA CGM, Hapag-Lloyd đều có mục thông báo về các loại phụ phí trên website của họ.
Đăng ký nhận bản tin (newsletter): Đăng ký email nhận tin từ các hãng tàu hoặc các công ty logistics uy tín.
Làm việc với một công ty forwarder chuyên nghiệp: Đây là cách hiệu quả và tiết kiệm thời gian nhất. Tại AT Asia co. ltd, đội ngũ của chúng tôi liên tục cập nhật các thông báo mới nhất từ hãng tàu và chủ động thông báo đến khách hàng, giúp bạn có thông tin nhanh chóng và chính xác để ra quyết định.

Lưu ý quan trọng để tối ưu chi phí và tránh rủi ro với phí EBS

Phí EBS là một yếu tố khó kiểm soát, nhưng doanh nghiệp hoàn toàn có thể chủ động giảm thiểu tác động của nó bằng một số lưu ý sau:

Yêu cầu báo giá chi tiết: Luôn yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ vận tải gửi báo giá chi tiết, liệt kê rõ ràng các loại phụ phí, bao gồm cả EBS. Tránh các báo giá “all-in” mập mờ.
Hỏi rõ về thời điểm áp dụng: Phí EBS thường được tính tại thời điểm tàu chạy (ETD). Hãy hỏi rõ để xác định lô hàng của mình có bị ảnh hưởng bởi một đợt tăng phí mới hay không.
Hiểu rõ các loại phụ phí khác: EBS chỉ là một trong rất nhiều loại phụ phí. Doanh nghiệp cần làm quen với các loại phí khác để quản lý tổng chi phí hiệu quả. Ví dụ, bạn có thể tìm hiểu thêm về cic là phí gì (phí mất cân đối vỏ container), phí pss (phụ phí mùa cao điểm), hay các loại phí liên quan đến khai báo an ninh như ens là phí gì cho tuyến châu Âu hoặc ams là gì cho tuyến đi Mỹ. Ngoài ra còn có các loại phí tại cảng như ddc là phí gì (phí giao hàng tại cảng đến) và phí thc là phí gì (phí làm hàng tại cảng).

Tóm lại, EBS là một phụ phí xăng dầu khẩn cấp, phát sinh do biến động giá nhiên liệu và tách biệt với phí BAF. Việc hiểu rõ bản chất của khoản phí này, cách tính và thường xuyên cập nhật thông báo từ hãng tàu là cực kỳ quan trọng. Chủ động nắm bắt thông tin không chỉ giúp doanh nghiệp dự trù ngân sách chính xác mà còn là chìa khóa để làm việc hiệu quả với các công ty vận tải, đảm bảo quyền lợi cho mình.

Bạn cần tư vấn rõ hơn về các loại phụ phí đường biển hoặc báo giá trọn gói cho lô hàng sắp tới? Liên hệ ngay với Tuyền Logistics để được hỗ trợ nhanh chóng, minh bạch và chuyên nghiệp. Chúng tôi tại AT Asia co. ltd luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và cung cấp giải pháp vận chuyển tối ưu nhất cho doanh nghiệp của bạn.

Liên hệ:
Tuyền Logistics
Sđt: 08.65.79.09.02
Email: Sales5.hcm@atasia.vn
Địa chỉ: Lầu 3, tòa nhà Sovilaco, Số 1 Phổ Quang, Phường Tân Sơn Hòa, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam

Lưu ý: Các thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.