Các Loại Máy Bay Dân Dụng & Thương Mại: Danh Sách, Phân Loại & Hãng Sản Xuất

Bạn có bao giờ thắc mắc về chiếc máy bay đang đưa mình đến một chân trời mới, hay vận chuyển kiện hàng quan trọng của doanh nghiệp mình không? Hiểu rõ về các loại máy bay không chỉ thỏa mãn sự tò mò, mà còn giúp các doanh nghiệp đưa ra quyết định tối ưu khi lựa chọn dịch vụ vận chuyển hàng không. Thế giới hàng không thương mại vô cùng đa dạng với hai “ông lớn” Airbus và Boeing dẫn đầu. Bài viết này sẽ cung cấp danh sách các loại máy bay dân dụng phổ biến nhất, cách phân loại chúng theo thân rộng/hẹp hay mục đích chở khách/chở hàng, và giới thiệu các hãng sản xuất để bạn có cái nhìn tổng quan và thực tế nhất.

Danh Sách Các Loại Máy Bay Dân Dụng Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Hiện nay, thị trường hàng không dân dụng toàn cầu chủ yếu được thống trị bởi các dòng máy bay từ Airbus và Boeing, được chia thành hai nhóm chính là máy bay thân hẹp và máy bay thân rộng, phục vụ cho các nhu cầu bay khác nhau.

Máy bay thân hẹp (Narrow-Body Aircraft) – Lựa chọn tối ưu cho các chặng bay ngắn và trung

Đây là loại máy bay chỉ có một lối đi duy nhất trong khoang hành khách, thường được sử dụng cho các chặng bay nội địa hoặc quốc tế ngắn với thời gian bay dưới 5-6 tiếng.

Với kinh nghiệm tư vấn cho nhiều khách hàng, Tuyền Logistics nhận thấy rằng việc lựa chọn máy bay thân hẹp giúp các hãng hàng không tối ưu hóa tần suất chuyến bay và tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.

Dòng Airbus A320 Family (A319, A320, A321): Đây là dòng máy bay thân hẹp bán chạy nhất trong lịch sử hàng không. Đặc biệt, mẫu Airbus A321 rất được ưa chuộng tại Việt Nam nhờ sức chứa lớn và hiệu quả vận hành cao.
Dòng Boeing 737: Là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của A320, Boeing 737 là dòng máy bay phản lực thương mại được sản xuất nhiều nhất. Các phiên bản mới như 737 MAX tiếp tục được cải tiến về khả năng tiết kiệm nhiên liệu.

Dòng Máy Bay	Sức Chứa (ước tính)	Tầm Bay (ước tính)	Đặc Điểm Nổi Bật
Airbus A320/A321	150 – 220 ghế	6,000 – 7,400 km	Khoang hành khách rộng rãi, hiệu suất cao.
Boeing 737	160 – 215 ghế	5,500 – 7,000 km	Phổ biến toàn cầu, chi phí vận hành cạnh tranh.

Máy bay thân rộng (Wide-Body Aircraft) – “Những gã khổng lồ” cho các tuyến bay dài và vận tải hàng hóa

Máy bay thân rộng là các loại máy bay có hai lối đi trong khoang hành khách, kích thước lớn hơn, cho phép chở nhiều hành khách và hàng hóa hơn trên các tuyến bay xuyên lục địa.

Đây chính là “xương sống” của ngành vận tải hàng hóa hàng không toàn cầu. Khả năng chứa hàng hóa trong khoang bụng (belly cargo) hoặc được hoán cải thành máy bay chở hàng chuyên dụng (Freighter) giúp vận chuyển khối lượng hàng lớn đi khắp thế giới. Việc hiểu rõ năng lực của từng loại máy bay này ảnh hưởng trực tiếp đến giá cước vận chuyển hàng không quốc tế.

Dòng Boeing 787 Dreamliner (787-9, 787-10): Nổi bật với công nghệ vật liệu composite tiên tiến, giúp giảm trọng lượng và tiết kiệm nhiên liệu vượt trội. Boeing 787-9 là một trong những dòng máy bay thân rộng chủ lực của hàng không việt nam hiện nay.
Dòng Airbus A350: Là đối thủ cạnh tranh của Boeing 787, A350 cũng được đánh giá cao về sự thoải mái, yên tĩnh và hiệu quả kinh tế.
Boeing 777: Thường được mệnh danh là “xương sống” của các chuyến bay đường dài, Boeing 777 nổi tiếng về độ tin cậy và tầm bay xa. Phiên bản chở hàng 777F là một trong những máy bay vận tải hàng hóa hiệu quả nhất.
Airbus A330: Là một dòng máy bay thân rộng phổ biến khác, cân bằng tốt giữa sức chứa và tầm bay cho các chặng bay trung và dài.

Cách Phân Loại Máy Bay Dân Dụng & Thương Mại Dễ Hiểu Nhất

Để dễ hình dung hơn, các loại máy bay thường được phân loại dựa trên ba tiêu chí chính: kích thước thân máy bay, mục đích sử dụng và tầm bay.

Phân loại theo kích thước: Thân rộng (Wide-Body) và Thân hẹp (Narrow-Body)

Đây là cách phân loại phổ biến và dễ nhận biết nhất, dựa trên cấu trúc khoang hành khách.

Máy bay thân hẹp (Narrow-Body):
- Đặc điểm: Chỉ có một lối đi ở giữa.
- Số ghế mỗi hàng: Thường là 6 ghế (3-3).
- Ví dụ: Airbus A320/A321, Boeing 737.
- Mục đích: Phù hợp cho các chặng bay ngắn đến trung, tần suất cao.
Máy bay thân rộng (Wide-Body):
- Đặc điểm: Có hai lối đi.
- Số ghế mỗi hàng: Từ 7 đến 10 ghế (ví dụ: 2-3-2, 3-3-3, 3-4-3).
- Ví dụ: Boeing 777, 787; Airbus A330, A350, A380.
- Mục đích: Các chuyến bay đường dài, xuyên lục địa, và vận chuyển lượng lớn hàng hóa.

Phân loại theo mục đích sử dụng: Máy bay chở khách (Passenger) và Máy bay chở hàng (Cargo/Freighter)

Mặc dù có chung nền tảng thiết kế, máy bay được tối ưu hóa cho hai mục đích rất khác nhau.

Máy bay chở khách (Passenger Aircraft):
- Thiết kế: Tập trung vào sự thoải mái của hành khách với ghế ngồi, hệ thống giải trí, khu vực vệ sinh.
- Chở hàng: Vẫn có khoang chứa hàng ở bụng (belly) để vận chuyển hành lý và hàng hóa thương mại.
Máy bay chở hàng (Cargo/Freighter):
- Thiết kế: Khoang chính hoàn toàn trống để tối đa hóa không gian chứa hàng. Sàn máy bay được gia cố và có hệ thống con lăn để di chuyển hàng hóa. Hàng hóa thường được đóng trong các thiết bị chuyên dụng, nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn thì có thể đọc bài viết uld là gì của chúng tôi.
- Cửa bốc hàng: Có cửa lớn ở bên hông hoặc mũi máy bay để dễ dàng bốc dỡ các kiện hàng cồng kềnh.
- Ví dụ: Boeing 747-8F, Boeing 777F, Antonov An-124.

Trong lĩnh vực logistics, việc hiểu rõ sự khác biệt này rất quan trọng. Ví dụ, để vận chuyển một lô hàng lớn, việc thuê một chuyến bay chuyên chở hàng (charter) sẽ hiệu quả hơn là gửi lẻ qua khoang bụng của nhiều chuyến bay chở khách. Yếu tố này cũng là một phần trong cách tính charge weight hàng air mà doanh nghiệp cần nắm.

Phân loại theo tầm bay: Chặng ngắn, chặng trung và chặng dài

Tầm bay là quãng đường tối đa mà máy bay có thể bay được với lượng nhiên liệu tiêu chuẩn và tải trọng nhất định.

Máy bay chặng ngắn (Short-haul): Thường bay dưới 3 giờ (khoảng 1.500 km). Ví dụ: ATR 72, Bombardier Q-series.
Máy bay chặng trung (Medium-haul): Bay từ 3 đến 6 giờ (khoảng 1.500 – 4.000 km). Ví dụ: Airbus A320, Boeing 737.
Máy bay chặng dài (Long-haul): Bay trên 6 giờ (trên 4.000 km). Ví dụ: Boeing 787, Airbus A350.

Các “Ông Lớn” Trong Ngành Sản Xuất Máy Bay Thương Mại

Thị trường sản xuất máy bay thương mại toàn cầu hiện nay là cuộc chơi song mã giữa hai gã khổng lồ: Airbus và Boeing.

Airbus – “Gã khổng lồ” đến từ Châu Âu

Airbus SE là một tập đoàn hàng không vũ trụ đa quốc gia của châu Âu. Các sản phẩm của Airbus nổi tiếng với công nghệ tiên tiến, thiết kế buồng lái có tính tương đồng cao giúp phi công dễ dàng chuyển đổi giữa các dòng máy bay.

Sản phẩm chủ lực: A320 Family, A330, A350, và “siêu jumbo” A380.
Đặc điểm: Thường đi tiên phong trong việc áp dụng công nghệ fly-by-wire và sử dụng vật liệu composite.

Boeing – Biểu tượng của ngành hàng không Mỹ

Boeing là một trong những tập đoàn sản xuất hàng không vũ trụ và quốc phòng lớn nhất thế giới, có trụ sở tại Hoa Kỳ. Các dòng máy bay của Boeing được biết đến với sự bền bỉ, đáng tin cậy và lịch sử lâu đời.

Sản phẩm chủ lực: 737, 777, 787 Dreamliner và Nữ hoàng bầu trời 747.
Đặc điểm: Có lịch sử phát triển lâu dài và mạng lưới khách hàng rộng khắp toàn cầu. Nhiều hãng hàng không lớn nhất thế giới đều có đội bay chủ lực là máy bay Boeing.

Các hãng sản xuất đáng chú ý khác: Embraer, ATR, Bombardier

Ngoài hai “ông lớn”, thị trường còn có sự góp mặt của các nhà sản xuất khác, tập trung vào các phân khúc thị trường ngách:

Embraer (Brazil): Nổi tiếng với các dòng máy bay phản lực khu vực (regional jet) như E-Jet family.
ATR (Pháp – Ý): Chuyên sản xuất máy bay tua-bin cánh quạt (turboprop) như ATR 72, rất hiệu quả cho các chặng bay ngắn.
Bombardier (Canada): Từng là một đối thủ lớn, nay tập trung chủ yếu vào máy bay thương gia (business jet) sau khi bán chương trình C-Series cho Airbus.

An toàn bay là ưu tiên hàng đầu, do đó các quy trình sản xuất và kiểm tra của các hãng này đều tuân thủ các tiêu chuẩn an ninh hàng không quốc tế nghiêm ngặt nhất.

Giải Đáp Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Máy Bay Thương Mại

Đây là phần Tuyền Logistics tổng hợp một số câu hỏi mà khách hàng và những người quan tâm đến hàng không thường thắc mắc nhất.

Máy bay dân dụng/thương mại là gì?

Máy bay dân dụng hay máy bay thương mại là loại phương tiện bay được sử dụng cho mục đích vận chuyển hành khách hoặc hàng hóa thương mại theo lịch trình hoặc thuê chuyến, không phục vụ cho mục đích quân sự. Về cơ bản, máy bay là gì? Nó là một cỗ máy phức tạp, hoạt động dựa trên nguyên lý khí động học để tạo ra lực nâng và di chuyển trong không khí.

So sánh nhanh 2 dòng máy bay biểu tượng: Airbus A380 và Boeing 747

Airbus A380 và Boeing 747 đều là những “gã khổng lồ” thân rộng, biểu tượng của ngành hàng không. Tuy nhiên, chúng có những điểm khác biệt cốt lõi.

Tiêu Chí	Airbus A380	Boeing 747-8
Thiết kế	2 tầng hành khách đầy đủ	1.5 tầng (tầng trên ngắn hơn)
Sức chứa tối đa	~ 853 hành khách	~ 605 hành khách
Tầm bay	~ 15,200 km	~ 14,320 km
Sải cánh	79.75 m	68.4 m
Tình trạng	Đã ngừng sản xuất	Đã ngừng sản xuất

Các loại máy bay nào đang được sử dụng phổ biến tại Việt Nam?

Thị trường hàng không Việt Nam rất sôi động với sự tham gia của nhiều hãng. Các đội bay chủ yếu sử dụng các dòng máy bay thân hẹp và thân rộng hiện đại để phục vụ cả đường bay nội địa và quốc tế.

Vietnam Airlines: Đội bay chủ lực gồm Airbus A321, Airbus A350, và Boeing 787-9/787-10.
Vietjet Air: Chủ yếu khai thác dòng máy bay Airbus A320/A321 và có đặt hàng thêm Boeing 737 MAX.
Bamboo Airways: Khai thác đa dạng các dòng Boeing 787-9, Airbus A320/A321 và Embraer E190 cho các đường bay ngách.
VASCO: Sử dụng máy bay ATR 72 cho các chặng bay ngắn đến các sân bay có đường băng giới hạn như Côn Đảo, Rạch Giá.

Việc các hãng lựa chọn loại máy bay nào cũng ảnh hưởng đến giá cước vận chuyển hàng không nội địa đối với hàng hóa gửi kèm.

Việc hiểu rõ về các loại máy bay giúp chúng ta không chỉ là những hành khách thông thái mà còn là những nhà quản lý chuỗi cung ứng chủ động. Từ những chiếc máy bay thân hẹp linh hoạt cho đến những “gã khổng lồ” thân rộng chuyên chở hàng hóa, mỗi loại đều có vai trò riêng trong mạng lưới vận tải toàn cầu. Sự khác biệt giữa các nhà sản xuất như Boeing và Airbus cũng tạo nên sự đa dạng, thúc đẩy ngành hàng không không ngừng phát triển.

Nếu bạn cần tư vấn giải pháp vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không phù hợp và tiết kiệm nhất cho doanh nghiệp của mình, đừng ngần ngại liên hệ với Tuyền Logistics. Tại AT Asia co. ltd, chúng tôi ở đây để lắng nghe và cung cấp cho bạn những lựa chọn tối ưu, minh bạch về quy trình và chi phí.

Liên hệ:
Tuyền Logistics
Sđt: 08.65.79.09.02
Email: Sales5.hcm@atasia.vn
Địa chỉ: Lầu 3, tòa nhà Sovilaco, Số 1 Phổ Quang, Phường Tân Sơn Hòa, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.